główna  mapa  napisz  kontakt  konkursy  serwer

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Zarząd Główny

załącznik nr 1b do Uchwały nr 66/XIII/94 Zarządu Głównego PTTK z dn. 10.12.1994 r.

PROGRAM SZKOLENIA OGÓLNEGO
( 30 do 44 godzin zajęć)

I Historia turystyki i krajoznawstwa (5-7 godz.).

1. Początki społecznej turystyki i jej rozwój w okresie zaborów:

1. prekursorzy ruchu turystyczno-krąjoznawczego - S. Staszic, J.U. Niemcewicz, W. Pol;
2. warunki uprawiania turystyki w zaborach, powstanie PTT i PTK;
3. działalność PTT i PTK - nurt patriotyczny, spełnianie przez oba Towarzystwa roli nieistniejącego państwa polskiego w dziedzinie ochrony ojczystej przyrody i zabytków przeszłości, prowadzenie badań naukowych i upowszechnianie wiedzy o Polsce i Polakach. Muzea PTTK,
4. turystyka młodzieży szkolnej,
5. inne organizacje zajmujące się turystyką,
6. przewodnictwo turystyczne oraz Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.

2. Turystyka w okresie międzywojennym:

1. działalność PTT i PTK - program integracji społeczeństwa byłych zaborów oraz program patriotycznego wychowania młodzieży,
2. organizacje zajmujące się turystyką,
3. biura turystyczne,
4. działalność państwa w dziedzinie turystyki,
5. zagospodarowanie turystyczne,
6. przewodnictwo,
7. Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe,
8. polskie wyprawy turystyczne i alpinistyczne,
9. wydawnictwa turystyczno-krajoznawcze.

3. Turystyka po roku 1945:

1. reaktywowanie PTT i PTK. Działalność do roku 1950.
2. turystyka na ziemiach zachodnich i północnych,
3. rozwój turystyki masowej - powstanie FWP,
4. zagospodarowanie turystyczne,
5. wpływ zmian społeczno-politycznych po roku 1989 na turystykę.

II Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (3-5 godz.).

1. Podstawy prawne działalności PTTK:

1. ustawa "Prawo o stowarzyszeniach". Statut PTTK,
2. PTTK a władze państwowe i samorządowe.

2. PTTK - struktura, cele j kierunki działania:

1. statutowe cele PTTK - "Karta Praw i Obowiązków Członka PTTK".
2. struktura - Zarząd Główny, Główny Sąd Koleżeński, Główna Komisja Rewizyjna, Komisje ZG PTTK, Oddziały - koła, kluby, komisje;
3. kadra programowa Towarzystwa,
4. baza PTTK,
5. znakowane szlaki turystyczne. Europejskie szlaki dalekobieżne na terenie Polski,
6. PTTK w organizacjach i stowarzyszeniach międzynarodowych.

3. Finansowanie turystyki:

1. źródła finansowania turystyki. Zadania z zakresu turystyki finansowane przez państwo i samorządy terytorialne. Promocja turystyczna. Informacja turystyczna.
2. polskie biura obsługi ruchu turystycznego. Turystyka krajowa i zagraniczna,
3. działalność gospodarcza PTTK.

III Metody organizacji imprez turystycznych (3-5 godz.).

1. Rodzaje imprez turystycznych i krajoznawczych.

2. Zasady i metody planowania podstawowych imprez turystycznych:

1. formy organizacji imprez turystycznych - wycieczka, rajd. zlot itp.;
2. wycieczka piesza, rowerowa, autokarowa itp.;
3. cele poznawcze imprezy w zależności od wieku i zainteresowań uczestników,
4. zajęcia rekreacyjne i kulturalne,
5. fotografia krajoznawcza - dokument, kronika, reportaż, pamiątka.

3. Plan wycieczki, regulamin i preliminarz imprezy:

1. cel imprezy, współorganizatorzy, program godzinowy, trasa, świadczenia organizatora;
2. ekwipunek i obowiązki uczestnika,
3. podstawowe koszty imprezy, zasady opracowania preliminarzy, źródła finansowania imprezy, zasady zamawiania świadczeń dla uczestników imprez, wysokość wpisowego oraz ulgi, zasady rozliczania imprez.

5. Reklama i propaganda imprezy:

1. plakaty, afisze;
2. prasa, radio, telewizja;
3. lista stałych uczestników, do których wysyłamy informacje.

6. Indywidualny sprzęt i ekwipunek turystyczny uczestnika imprezy.

IV Psychologiczne i społeczne podstawy turystyki (5 godz.).

1. Aktywność turystyczna jako źródło zaspokajania potrzeb ludzkich:

1. potrzeby biologiczne. Turystyka kwalifikowana jako podstawa do wykształcenia nawyku racjonalnego, czynnego wypoczynku i zapewnienia jednostce kontaktu ze środowiskiem przyrodniczym;
2. potrzeby poznawcze i potrzeby nowych przeżyć. Potrzeba poznawcza jako jedna z fundamentalnych potrzeb ludzkich. Turystyka jako źródło nowych, atrakcyjnych przeżyć, silnych doznań emocjonalnych, które nie tylko wiążą się z faktem poznawania nowych miejsc ale również wynikają z atrakcyjności form aktywności, jak np. obozowanie, odbywanie spływów kajakowych;
3. potrzeby kontaktów społecznych i przynależności grupowej. Wspólne wędrowanie, szczególnie w przypadku turystyki kwalifikowanej może przyczynić się do wytworzenia więzi pomiędzy uczestnikami. Uczestnictwo w grupie turystycznej stwarza okazje wejścia w nowe środowisko, w którym nie obowiązuje hierarchia charakterystyczna dla środowiska pracy.

2. Motywy uprawiania turystyki:

1. inicjacja aktywności turystycznej i jej uwarunkowania środowiskowe oraz indywidualne. Rola środowiska rodzinnego, szkolnego i rówieśniczego w kształtowaniu i rozbudzaniu aktywności turystycznej.
2. pierwsze doświadczenia turystyczne a motywacja do uprawiania tej formy aktywności, hedonistyczna teoria motywacji. Człowiek dąży do celów, do których przekonał się, na podstawie uprzedniego doświadczenia, ze wywołują zadowolenie, unika zaś tych , które wywołują przykrość.
3. dynamika procesów motywacyjnych. Gdy rozpoczynamy działalność turystyczną powodowani jesteśmy najczęściej innymi motywami od tych, które w przyszłości skłaniać nas będą do kontynuowania tej formy aktywności; np. dla młodych turystów typowe będą motywy poznawcze, towarzyskie, z kolei bardziej zaawansowani wiekiem szukać będą w wycieczce źródła wypoczynku, relaksu.

3. Kierowanie grupą turystyczną:

1. proces kierowania grupą jako:
• forma relacji pomiędzy przodownikiem a grupą,
• źródło satysfakcji, zadowolenia czerpanego przez przodownika z racji pełnienia tej funkcji;
2. relacje przodownik - grupa turystyczna:
• system oczekiwań grupy wobec przodownika,
• oczekiwania przodownika odnośnie zachowania grupy,
3. styl kierowania grupą. Styl kierowania a rodzaj grupy (grupa początkujących turystów, grupa młodzieżowa, turyści zaawansowani);

4. Konflikty w grupie i sposoby Ich rozwiązywania:

• konflikty interesów, np. o szczegóły programu;
• konflikty adaptacyjne wynikające m.in. z różnic charakterów, wieku, zainteresowań,
• konflikty postaw, wynikające np. z różnic oczekiwań związanych z wycieczką

5. Praktyczne wskazówki dla przodownika:

• dbałość o właściwie funkcjonujący obieg informacji o charakterze organizacyjnym w grupie,
• elastyczność zachowania i umiejętność przewidywania,
• baczna obserwacja grupy, znaczenie kondycji fizycznej i psychicznej uczestników;
• dążenie do wypracowania u siebie kontroli emocjonalnej.

V Terenoznawstwo (3-5godz.).

1. Ogólne wiadomości o terenie:

1. rzeźba, pokrycie terenu, gleby.

2. Orientowanie się w terenie:

1. określenie kierunku północnego w terenie,
2. posługiwanie się kompasem i busolą,

3. Mapa:

1. zasady wyboru map oraz sposoby ich zdobywania,
2. opis mapy - skata, podziałka. znaki topograficzne;
3. odwzorowanie ukształtowania terenu na mapie,
4. nauka czytania map, orientowanie mapy za pomocą przedmiotów terenowych oraz kompasu.

4. Pomiary na mapie i w terenie:

1. sposoby pomiarów odległości na mapie i w terenie,
2. wykonywanie szkiców.

VI Ochrona zdrowia turysty (2 godz.).

1. Zasady bezpiecznego uprawiania turystyki w zależności od terenu lub środków przemieszczania.

2. Współpraca ze służbami ratownictwa: GOPR, WOPR.

3. Dobór sprzętu i ubioru w różnych dyscyplinach turystyki oraz w różnych porach roku.

4. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach.

5. Wyposażenie apteczki turystycznej.

6. Zapewnienie obsługi medycznej na imprezach turystycznych.

7. Przepisy o ubezpieczeniach turystów.

8. Racjonalne żywienie podczas imprez turystycznych: wycieczka, biwak, obóz itp.

VII Ochrona przyrody (3 - 4 godz.).

1. Ekologiczne podstawy ochrony przyrody:

1. środowiska przyrodnicze: naturalne i kulturowe,
2. ochrona przyrody i ochrona środowiska,
3. człowiek a środowisko przyrodnicze,
4. oddziaływanie ruchu turystycznego na przyrodę.

2. Państwowe służby ochrony przyrody i środowiska

1. podstawowe dokumenty prawne,
2. organizacja służb ochrony środowiska,
3. organizacja służb ochrony przyrody.
4. system ochrony obszarów i obiektów przyrody,
5. ochrona gatunkowa roślin i zwierząt.

VIII Ochrona zabytków (3-4 godz).

1. Pojęcie "dobra kultury" oraz rodzajów zabytków ruchomych i nieruchomych. Ochrona krajobrazu kulturowego. Zabytki wpisane na listę światowego dziedzictwa.

2. Podstawowe wiadomości o stylach.

3. Przepisy prawne dotyczące ochrony dóbr kultury.

4. Organizacja, uprawnienia oraz zadania państwowej służby ochrony zabytków.

5. Społeczna opieka nad zabytkami.

6. Rola zabytków w kulturze.

IX Wiedza o obszarach atrakcyjnych dla turystyki z uwzględnieniem swego regionu (4-6 godz.).

1. Określenie części składowych środowiska przyrodniczego w Polsce:

1. położenie fizyczno-geograficzne,
2. klimat,
3. rzeźba powierzchni terenu,
4. wody,
5. gleby,
6. roślinność i zwierzęta,
7. bogactwa naturalne.

2. Podział na regiony fizyczno-geograficzne. Informacja o innych podziałach.

3. Walory krajoznawczo-turystyczne Polski:

1. walory przyrodnicze: skałki i grupy skalne, wąwozy i przełomy rzek, wodospady i wywierzyska, jaskinie i głazowiska, ważniejsze obiekty geologiczne, szczególne miejsca widokowe, osobliwości flory i fauny, parki zabytkowe, muzea i zbiory przyrodnicze, ogrody botaniczne i zoologiczne, parki narodowe i krajobrazowe, ważniejsze rezerwaty przyrody;
2. walory kulturowe: muzea i rezerwaty archeologiczne, muzea etnograficzne i skanseny, miejsca tradycyjnej kultury i sztuki ludowej, przykładowe zabytki architektury, muzea: sztuki, biograficzne i specjalistyczne, pamiątki historyczne, miejsca i muzea martyrologii, zabytki techniki, współczesne ważne imprezy kulturalne, najważniejsze miejsca pielgrzymkowe;
3. turystyczne zagospodarowanie kraju: infrastruktura turystyki w Polsce rozmieszczenie ważniejszych obiektów turystycznych (w tym w szczególności obiektów PTTK), znakowane szlaki turystyczne, szlaki wodne

4. Walory krajoznawczo-turystyczne swego regionu (uwzględniając tematykę zawartą w pkt. 3).

Po zdaniu egzaminu z części ogólnej szkolenia organizator dokonuje wpisu do legitymacji członkowskiej absolwenta według wzoru:

Kol.......................... zdał z wynikiem pozytywnym końcowe egzaminy z zakresu kształcenia ogólnego PTTK Temin................... Miejsce.................... Organizator................... Podpis.. ....................

Kandydat ubiegający się o uprawnienia organizatora turystyki oraz uprawnienia specjalistyczne musi wykazać się znajomością tematów objętych programem szkolenia ogólnego.